Çitleme ve çitleme etkisi, karşıtını ya da muhalefetini yaratma koşullarını içinde barındırır. Ortaklaşım görece güçlü bir ortaklaştırmaya dayanıyorsa çitleme karşıtı tepkinin o ölçüde güçlü olması beklenir. Çünkü ortaklaşımla birlikte, ortaklaştıran topluluk da hedeftedir.

Müşterekler tartışmasının artık klasikleşen, kent hakkı gibi temaların yanında örneğin yeni bir robotik devrimin eşiğindeyken, teknolojik gelişmenin kapitalizmi aşmayı kolaylaştıran yönlerine odaklanan ve bunu müşterekler perspektifinden yapan derinlikli bir tartışmaya çok ihtiyacımız var.

Kapitalizmin iktisadi, toplumsal ve ekolojik yıkımına karşı küresel hareket dalgaları içerisinden “doğmakta olan” müşterekler fikri, hayatta kalmak için olduğu kadar, ortak iyi bir hayatı birlikte kurmak için de iyi bir başlangıç sunuyor.

Ekonomi sıkıntıya düştüğünde iktidarın ilk müdahale ettiği yerlerin başında müşterekler gelmektedir. İleride ekonominin daha da kötüleşeceği, gündelik yaşamın daha büyük sorunlarla dolacağı akla getirildiğinde kentsel müştereklerden kaynaklanan hareketlerin artacağı, önem kazanacağı söylenebilir.

Göçmenlerle dayanışma hareketleri için, kentin bir müşterek olarak görülmesi ve müşterekleştirme pratiklerinin birlikte gerçekleştirilmesi, göçmen haklarını ‘aşağıdan’ tanımlamak ve ulus-devlet ölçeğinden kurtarmak için önemli bir yoldur.

Toplumsal yeniden üretim alanının geçici bir ân için de olsa müşterekleştirilmesi, başka türden bir şehrin özlemini ama aynı zamanda o şehrin pratik imkânlarını içinde barındırır.
Bu katmanıyla Gezi hem şehrin ihlalinin hem de yeniden kurulması
tahayyülünün bedenleşmiş halidir.

Yeni bir mücadele dalgasının ne zaman doğacağını kimse bilemez, ancak o güne kadar emeğin yeni bir tahayyülünü gündelik pratik içinde ortaya koymak için dayanışma akademileri bizlere büyük bir imkân sunmaktadır.

Gıdayı müşterekleştirmenin siyaseti bir yandan gıdayı müşterek olarak tanımlayacak ve kamusal düzlemde bunun söylemini inşa edecek gıda inisiyatiflerinin kurulması ve örgütlenmesine, bir yandan da gıdayı doğrudan müşterekleştirerek gıda egemenliğini icra edecek ağların örgütlenmesine dayanıyor.

Son yıllarda en önemli ve en büyük kitle hareketleri maden ocaklarına, HES'lere, termik santrallere, barajlara ve ormanların kullanıma açılmasına karşı gelişiyor. Bu mücadelelerin deneyimlerini, başardıklarını ve başaramadıklarını "Türkiye'de Müştereklerin Savunulması ve Kazanılması" üst başlığında hazırladığımız tartışma makaleleriyle ele alıyoruz.

Müşterek Barselona’dan pek çok olumlu ders çıkarabileceğimize inanıyorum. Belediye Yönetimi’ne giden yolları, pek çok açıdan gerçekten etkileyiciydi. Elde ettiği başarı, daha iyi bir şehir ve dünya için mücadele edenleri büyük ölçüde umutlandırırken aynı oranda muhaliflerimizi de demoralize etti.